28.10.2016
06.11.2016

Zaza Bertrand — Japanese Whispers

Tekst: Tom Nys

 

Met haar recente serie “Japanese Whispers” gaat Zaza Bertrand verder in de foto-essayistische richting die ze al tijdens haar studies lijkt te hebben uitgezet. In 2011 zwaaide ze af aan het Gentse KASK met een reeks over de intieme wereld van jongeren in Panama City, Gent en Tokio, een onderwerp dat ze daarna opnieuw aangreep in Caïro. Met uiterst sfeervolle opnames creëerde ze keer op keer een schitterend, persoonlijk relaas over de plaatsen die ze bezocht, de mensen die ze ontmoette en de interpersoonlijke relaties en culturele eigenheden die ze observeerde.

In Japan leerde Bertrand over zogenaamde liefdeshotels. In zo’n rabuho – een afgekort woord voor rabu hoteru – treffen geliefden elkaar voor een intiem samenzijn; momenten die hen thuis niet altijd gemakkelijk worden gegund. De liefdeshotels zijn welbekend binnen de hedendaagse, Japanse cultuur; ze zijn door hun opmerkelijke architectuur erg zichtbaar, iedereen kent de praktijk, zeer velen maken er gebruik van, alleen… niemand praat er graag over. Dat is voor een fotograaf met een sociaalantropologische blik op thema’s als intimiteit uiteraard haast gesneden koek.

Door het taboe, maar ook door zeer praktische problemen als de taalbarrière, was het werken aan “Japanese Whispers” evenwel geen sinecure. Als kijker kan je je soms de vraag stellen of de onbeholpenheid die sommige modellen onmiskenbaar vertonen en de eigenaardige spanning die in sommige beelden sluimert, uitingen zijn van die drempels. Hoe dan ook slaagde Bertrand er niet alleen in om een behoorlijk aantal koppels te laten participeren en hen op beklijvende maar respectvolle wijze in beeld te brengen, maar ook om een stemming op te roepen die perfect bij het onderwerp lijkt te passen en soms filmisch aandoet. Ze zoomt in op veelzeggende details – bloemstukjes in plastic of een lege wagen op een schemerachtige parking – maar ook op grote gehelen als de architectuur van deze oorden.

De presentatie van twee grote portretten uit de serie – een koppel leunend tegen een kamerwand en een man in een badkameromgeving – in het Fotomuseum voor Braakland beklemtoont de dramatiek van het thema door het gebruik van transparantblauwe PVC flappengordijnen die voor de foto’s hangen. Dit afscheidingsmateriaal treft men blijkbaar regelmatig aan in en rond de liefdeshotels en in enkele afdrukken uit de reeks is dit ook goed zichtbaar. Door het aanbrengen van deze fysieke obstructie wordt des te meer duidelijk gemaakt dat de door Bertrand vastgelegde taferelen zich in heimelijkheid afspelen.

 l;
© Zaza Bertrand
 
© Zaza Bertrand
 
© Zaza Bertrand